نظر دانشمندان غیر مسلمان درباره حسین بن على علیهماالسلام
-1 مهاتما گاندى بنیانگذارهند نوین
من براى مردم هند مطلب تازه اى نیاورده ام تنها نتیجه اى را که از مطالعات دامنه دار خود در تاریخ زندگى قهرمانان کربلا به دست آورده بودم به ملت هند تقدیم کردم و اگر بخواهیم هندرا نجات دهیم باید همان راهى را بپیمایم که حسین بن على علیهماالسلام پیمود.
-2 ل . م . بوید
در طی قرون افراد بشر همیشه جرات و پر دلى و عظمت و روح و بزرگى قلب و شهامت روانى رادوست داشته اند و در اثر همین هاست که آزادى و عدالت هرگز به نیروى ظلم و فساد تسلیم نمى شود این بود شهامت و این بود عظمت امام حسین و من مسروم که در چنین روزى با کسانى که این فداکارى عظیم را از جان و دل ثنا مى گویند شرکت کرده ام ، هر چند که 1300 سال از تاریخ آن گذشته است .
-3واشنگتن ایرونیک مورخ آمریکایى
براى امام حسین علیه السلام ممکن بود که زندگى خود را با تسلیم شدن به اراده یزید نجات بخشد،لیکن مسوولیت پیشوایى و نهضت بخش اسلام اجازه نمى داد که او یزید را به عنوان خلافت بشناسد او به زودى خود را براى قبول هر ناراحتى و فشارى به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بنى امیه آماده ساخت در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشک و در روى ریگ هاى تفتیده عربستان روح حسین فناناپذیر است اى پهلوان و اى نمونه شجاعت و اى شهسوار من ، اى حسین.
-4 سر فردریک جیمس
درس امام حسین و هر پهلوان شهید دیگر این است که در دنیا اصول ابدى عدالت و ترحم و محبت وجود دارد که تغییر ناپذیرند و همچنین مى رساند که هر گاه بدى مقاومت کند و بشر در راه آن پافشارى نماید آن اصول همیشه در دنیا باقى و پایدار خواهد ماند.
-5 پرفسور ادوارد براون
آیا اقلیتى پیدا مى شود که وقتى درباره کربلا سخن مى شنود آغشته با حزن و الم نگردد ؟ حتى غیر مسلمانان نیز نمى توانند پاکى روحى این جنگ اسلامى در تحت لواى آن انجام گرفت را انکار کنند.
-6 گیبون مورخ مشهور
در طى قرون آینده بشر و در سرزمین هاى مختلف شرح صحنه حزن آور و مرگ حسین علیه السلام موجب بیدارى قلب خونسردترین خوانندگان خواهد شد.
-7 چارلز دیکنز
اگر منظور امام حسین علیه السلام جنگ در راه خواسته هاى دنیایى خود بود من نمى فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند ؟پس عقل چنین حکم مى کند که او تنها به خاطر اسلام فداکارى کرد.
همچنین مسیو ماریین مى گوید:
بزگترین دلیل بر این که حسین علیه السلام به قتلگاه رفت و ابدا قصد سلطنت و ریاست نداشت این است که حسین علیه السلام با آن علم و سیاست و تجربه که در عهد پدر و برادر در مقاتلت با بنى امیه حاصل نموده بود مى دانست که با عدم موجودى اسباب خود و آن همه اقتدار یزید مقاومت با او ممکن نیست . دیگر آنکه حسین علیه السلام بعد از پدر پیش گویى از کشته شدن خود مى نمود و از آن ساعتى هم که از مدینه حرکت کرد بى پرده به آواز بلند مى گفت که من براى کشته شدن مى روم و به جمع همراهان خود همین را محض اتمام حجت بیان مى کرد که هر کس به طمع جاه و مال با او بیعت کرده ترک همراهى او را گیرند و ورد زبانش این بود: من راه قتلگاه در پیش دارم .
-9 محقق اروپایى و فداکارى امام حسین علیه السلام
چنان که گفتیم : در استراسبورگ فرانسه مرکزى وجود دارد براى مطالعه در مذهب شیعه دوازده امامى باید گفت که وابسته است به یک مذهب بزرگ تر براى مطالعه دانشمندان آن مرکز دواطبانه است و هیچ یک از دانشمندانى که در این مرکز کار مى کنند از کسى مزد یا پاداش دریافت نمى کنند آنچه آنها را وادار کرده که در مذهب شیعه مطالعه کنند دو چیز است : اول عشق به مطالعه در مذهب شیعه دوازده امامى . دوم این که هم آنها استادان دانشگاه یا دانشمندان وابسته به انستیتوهاى علمى هستند و هر کدام از مطالعه خود براى پیشرفت کارشان نتیجه مى گیرند.
یکى از دانشمندان آن مرکز (فرانسیسکو گابریلى )نشان داده که ، کشته شدن امام حسین علیه السلام در روز دهم محرم سال 61 هجرى به شرحى که تا این جا گفته شد و دنباله آن خواهد آمد و از عواملى اصلى توسعه مذهب شیعه بوده و قسمت اعظم تبلیغات آل بویه بر مبناى چگونگى کشته شدن حسین علیه السلام و خویشاوندان و دوستان استوار بوده است.
فرانسیسکو گابریلى استاد دانشگاه رم راجع به اثر کشته شدن امام حسین علیه السلام در توسعه مذهب شیعه مى گوید: سلطان آل بویه تبلیغات خود را براى توسعه مذهب شیعه بر اساس وقایع روز دهم محرم سال 61 هجرى قرار داده بودند و آن تبلیغات آن موثر بود که آنها براى توسعه مذهب شیه ضرروى ندیدند که به زور متوسل شوند.
بزرگ فلسفه قتل شاه دین است |
که مرگ سرخ به از زندگى ننگین است |
حسین مظهر آزادگى و آزادىاست |
خوشا کسى که چنینش مرام و آئین است |
نه ظلم کن به کسى نى به زیر ظلم برو |
که این مرام حسین است و منطق دین است |
ببین که مقصد عالى وى چه بد اى دوست |
که درک آن سبب عز و جاه و تمکین است |
زخاک مردم آزاده بوى خونآید |
نشان شیعه و آثار پیروى این است |
نشان شیعه و آثار پیروى این است
نشان شیعه و آثار پیروى این است
نشان شیعه و آثار پیروى این است
10- آثار وجودى امام حسین علیه السلام در نظردکتر جوزف
دکتر رینو جوزف مستشرق معروف فرانسوى (م : 1867 م ) که چندین کتاب عربى منتشر به لغت فرانسه ترجمه کرده و در کتاب خود اسلام و مسلمانان که به عربى ترجمه شده (الاسلام و المسلون ) و روضه خوانى هیئت هاى عزا نگاشته و به فواید این مراسم از جنبه سیاست و اخلاق و تربیت و کمال مرکزیتى که ایران در جامعه شیعه دارد اشاره کرده و پیشرفت و بقاى مذهب شیعه را بخصوص در بعض نقاط مثل هند مربوط به سوگوارى سیدالشهداء دانسته و اظهار کرده که با حفظ این مراسم جمعیت و شوکت و ترقى شیعه در آیند بیشتر خواهد شد.
این شرق شناس ضمن اشاره به اوقاف و وجوه بسیارى که شیعه در راه برگزارى عزادارى حسینى صرف مى کند مى گوید:
مذاهب دیگر به اندازه شیعه در راه تبلیغ و دعوت به دنى بذل مال نمى کنند و مصارفى که شیعه دارد شاید سه برابر مصارفى باشد که سایر فرق اسلام در این راه مصرف مى کنند و اگر یک نفر شیعه در دورترین نقاط هم باشد یک نفرى این مراسم را از تشکیل مجالس روضه و انفاق به فقرا و اطعام و غیره اجرا مى کند و در حقیقت به دعوت و تبلیغ مى پردازد، منبر و وعظ و خطابه در تربیت خطبا و وعاظ و گویندگان توانا و پرورش اخلاق عوام و آشنا کردن به علوم و معارف موقعیت خاصى دارد.
تمام مسائل در منابر مطرح مى شود به نوعى که عوام شیعه از سایر فرقه ها به عقاید و مذهب خود آشناترند و اگر در اقطار عالم نظر کنیم در هیچ جامعه اى مانند شیه زمینه ترقى علمى و صنعتى و اقتصادى فراهم نیست و شیعه بیشترین فرقه و آمادگى آنها براى کسب علوم و صنایع جدید بیشتر است ، چنانکه تعداد کارگر در میان شیعه به نسبت جمعیت بیشتر است .
شیعه دین خود را با شمشیر پیش نبرده بلکه با نیروى تبلیغ و دعوت پیشرفت کرده و اهتمام آنها به برگزارى مراسم سوگوارى موجب شده که تقریبا دو سوم مسلمانان و بلکه گروه هایى از هنود و محبوس و سایر ادیان نیز با آنها در عزاى حسین علیه السلام شرکت مى کنند.
بر این اساس ممکن است بگوییم جمعیت شیعه در آینده از سایر فرق بیشتر مى شود شیعه با این مجالس و مراسم که دیگران هم در آن شرکت مى جویند توانسته در ملل و اهل مذاهب دیگر نفوذ کند و اصول مذهب خود را به دیگران تبلیغ نماید و این همان اثرى است که سیاستمداران غربى براى پیشرفت دین مسیح با صرف اموال بسیار آرزو مى کنند.
سپس راجع به هیئت ها و پرچم ها و علامات عزا و فواید آن شرحى مى نگارد و تاثیر این شعائر را در اتحاد و زیارتى شوکت و استقلال و اتحاد متذکر شده مى گوید:
از امور طبیعى و فطرى که موید شیعه است این است که هر کس به طبع فطرت خود و طرفدار مظلوم است و مایل مظلوم را یارى کند این نویسندگان اروپایى هستند که در کتابهایشان تفصیل شهادت امام حسین علیه السلام و اصحابش را مى نویسند و مظلومیت امام حسین علیه السلام و اصحابش و ستمگرى حسین علیه السلام را نمى برند مگر با نفرت هیچ چیز نمى تواند جلو این امور فطرى و ادراک وجدانى بشر بایستد و مانع پیشرفت مذهب شیعه شود.
-11 گفتار مادام انگلیسى در مظلومیت امام حسین علیه السلام
در دایرة المعارف قرن نوزدهم فرانسه مقاله بسیار مفصلى از خانم دانشمند انگلیسى با عنوان (سه شهید )آمده که خلاصه آن این است که سه نفر در تاریخ بشریت براى اعلاى کلمه حق جانبازى و فداکارى کردند که از سایر فداکاران و جانبازان گوى سبقت ربودند:
اول - سقراط حکیم یونانى در آتن .
دوم - حضرت عیسى بن مریم علیه السلام در فلسیطن
سوم - حضرت حسین علیه السلام فرزند زاده محمدصلى الله علیه و آله پیغمبر مسلمانان آن گاه نوشته است :
تاریخ و حالات و چگونگى شهادت و جانبازى و فداکارى حسین علیه السلام از آن دو نفر (یعنى سقراط و عیسى ) قوى تر و مهم تر بوده است ، به همین جهت به سیدالشهداء ملقب شد زیرا سقراط و حضرت مسیح تنها در راه حق به تفدیه جان خود حاضر شدند ولى امام حسین علیه السلام جالا وطن کرد در بیابانى دور از جمعیت در محاصره دشمن واقع شد و عزیزترین عزیزانش که از دست دادن هر یک از آنها از سر دادن خودش مهم تر بوده فداى حق کرده به دست خود مقابل دشمن فرستاد و همه آنها را قربانى راه حق نمود بزرگترین دلیل بر اثبات مظلومیت حسین علیه السلام قربانى دادن بچه شیر خواره اش بود که در هیچ تاریخى سابقه ندارد، بچه شیرخوارى را براى طلب آب (بى قسمت و قدر )بیاورد و آن قوم دغا عوض دادن آب او را طعمه تیر، جفا قرار دهند این عمل دشمن مظلومیت حسین علیه السلام را اثبات کرد و به همین نیروى مظلومیت بساط عزت خاندان مقتدر بنى امیه را برچید و رسواى عالمشان کرد در اثر جانبازى هاى او و اهل بیت دین بزرگ محمدصلى الله علیه و آله حیات نوینى به خود گرفت .
تابع اهل ستم گشتن بود عار حسین
درس آزادى به دنیا داد رفتارحسین |
بذر همت در جهان افشاند افکارحسین |
جان خود را از ره صدق و صفا از دستداد |
زین سبب تا حشر باشد گرم بازارحسین |
حق و باطل را به خون خویش کرد از همجدا |
آرى آرى تا ابد برجاست آثارحسین |
زندگى پیکار باشد در ره اندیشهها |
باشد این گفتار شیرین و گهربارحسین |
گر ندارى دین به عالم لا اقل آزادهباش |
این کلام نغز مى باشد زگفتار حسین |